Μπάμπης Δερμιτζάκης

Book review, movie criticism

Thursday, May 22, 2025

Leos Carax, Δεν είμαι εγώ (C'est pas moi, 2024)

 Leos Carax, Δεν είμαι εγώ (C'est pas moi, 2024)

 


Από σήμερα στους κινηματογράφους.

 

  Ας ξεκινήσω παραθέτοντας την synopsis από τη βικιπαίδεια:

  It's Not Me is self-portrait written in the first person. It is described by CG Cinéma as a "free-form" and "cut-up" film which features Leos Carax rediscovering the figures from his oeuvre. Traversing his 40-year filmography, it visits the decisive moments of his career, while capturing the political evolution of that time.

  Στη βιογραφία του διαβάζω ότι το πραγματικό του όνομα είναι Alex Christophe Dupont και ότι His professional name is an anagram of his real name, 'Alex', and 'Oscar'.

  Carax λοιπόν.

  Μήπως κάποιος έλληνας φίλος του του σφύριξε τι σημαίνει κόραξ (ένα γράμμα μόνο αλλάζει) στα ελληνικά;

  Λέω μήπως, γιατί στην αρχή αρχή της ταινίας, πριν κλείσει το ένα λεπτό, ακούμε το κρώξιμο ενός κόρακα.

  Διαβάζω επίσης ότι ο Γκοντάρ τον επηρέασε ιδιαίτερα.

  Πριν το διαβάσω η αυτοβιογραφική αυτή ταινία μου θύμισε αμέσως Γκοντάρ. Παιχνίδι με το φακό, τα πλάνα μοιάζουν κάποιες φορές σαν πουαντιγικός πίνακας, άλλες φορές αλλάζουν χρώματα, βλέπουμε πλάνα με γράμματα σαν από αφίσες, διαφόρων μεγεθών, πλάνα από προηγούμενες ταινίες του, πλάνα ντοκιμαντέρ…

  Θυμίζει πιο πολύ πειραματικό κινηματογράφο.

  Τώρα στα γεράματα θα πει κανείς (γεννήθηκε το 1960).

  Αλλά και ο Γκοντάρ είναι μια από τα ίδια.

  Μου αρέσει η στρωτή αφήγηση, και τον Γκοντάρ τον είδα μισοπακέτο, συνειδητά, μέχρι το «Weekend» (1967), όπου στις ταινίες του υπάρχει μια αφηγηματική συνοχή. Από τις μεταγενέστερες ταινίες του, στις οποίες είχε αρχίσει τα τρελά του, είδα μόνο αυτές που θα προβάλλονταν σε πρώτη προβολή ή επανέκδοση, θέλοντας να τιμήσω την κάρτα διαπίστευσης που μου έδωσαν, αλλά την οποία μου έκλεψαν μαζί με το πορτοφόλι μου πέρυσι τέτοιο καιρό.  

  Δείτε την ταινία εικαστικά. Ξεχάστε το τι λέει. Απολαύστε πλάνα και μίνι επεισόδια στην αυτονομία τους. 40 μόλις λεπτά είναι η διάρκειά της, δεν θα προλάβετε να βαρεθείτε. 6,9 η βαθμολογία της, δεν μετάνιωσα που την είδα.

  Και μην τον ακούτε που λέει «Δεν είμαι εγώ». Αυτός είναι, γεμάτος παραδοξότητες.  

covid

   Επειδή έκανα μια χιουμοριστική ανάρτηση, για το ότι μου πέρασε η κολπική μαρμαρυγή αμέσως μόλις έκανα το εμβόλιο covid, θα ήθελα να γράψω δυο λόγια για την ιστορία μου με τον covid.

  Το σύστημα με παρότρυνε, ως άτομο υψηλού κινδύνου (το ήξερε από τα φάρμακα που παίρνω και τις εξετάσεις που κάνω), να κάνω το εμβόλιο όχι κάθε έξι μήνες, όπως παρότρυνε τους άλλους, αλλά κάθε τέσσερις μήνες.

  Μια φορά που αρρώστησα δεν θα το έπαιρνα χαμπάρι, θα νόμιζα ότι ήταν απλό κρυολόγημα. Ήταν πριν δυόμισι χρόνια.

  Πήγα τη μηχανή για ΚΤΕΟ, έκανε λίγο κρύο. Το μεσημέρι δεν σκεπάστηκα καλά, κρύωνα λίγο. Ξύπνησα και ένιωθα λίγο συναχωμένος. Την επομένη είχα ραντεβού στο Ιπποκράτειο με τον ρυθμολόγο μου, τον κο Δηλαβέρη. Πήγα με τη μηχανή. Περίμενα και μια ώρα όρθιος μέχρι να έλθει. Γύρισα σπίτι. Καμιά καταβολή δυνάμεων.

  Το βράδυ είχαμε συνάντηση η Λέσχη Ανάγνωσης στο σπίτι της κας Σταυροπούλου, ομότιμης καθηγήτριας (ας την ευχαριστήσω για τη φιλοξενία της και από αυτές τις γραμμές). Ο σύζυγός της, ο κύριος Χρήστος, ομότιμος καθηγητής και αυτός, είναι πάνω από ενενήντα χρονών. Μας εξέφραζε το φόβο της μήπως κολλήσει covid. Καθώς ήμουν συναχωμένος, είπα «δεν κάνω καλού κακού ένα τεστ, μήπως τυχόν έχω covid, να μην κολλήσω τον κύριο Χρήστο;».

  Ήταν έκπληξη για μένα να δω ότι έχω covid.

  Ενώ ήμουν εφοδιασμένος με φάρμακα δεν πήρα τίποτα. Ένα απλό συνάχι ήταν, σε λίγες μέρες μου πέρασε.

  Μετά από είκοσι μέρες ένιωσα πάλι αδιάθετος, αυτή τη φορά με φλέματα. Έπαιρνα trebon, δεν έβλεπα μεγάλη διαφορά. Πήγα στον EOΠΠΥ, σε μια πνευμονολόγο, σε παθολόγο είναι αδύνατο να κλείσεις νωρίς ραντεβού. Της είπα για τον covid. Μου είπε ότι υπάρχει πρωτόκολλο, μετά από covid κάνεις αυτές τις εξετάσεις.

  Τις έκανα.

  Αρνητικές.

  Μου είπε, αν υπάρχουν φλέματα, πρέπει οπωσδήποτε να πάρεις αντιβίωση.

  Πήρα.

  Από την πρώτη μέρα μου κόπηκαν μαχαίρι, όμως εγώ, ακολουθώντας το άλλο πρωτόκολλο, την πήρα για επτά μέρες, που είναι το ελάχιστο όταν ξεκινήσεις να παίρνεις αντιβίωση.

  Ήταν πρόπερσι το καλοκαίρι. Του Αφέντη Χριστού όπως λέμε στην Κρήτη, του Σωτήρος όπως λένε στην άλλη Ελλάδα. Πήγα στην εκκλησία, διμάρτυρη, Αφέντης Χριστός και Άγιος Χαράλαμπος. Μετά μου είχε τραπέζι η ξαδέλφη μου η Μαρίκα.

  Καθόταν δίπλα μου, κάπου μιάμιση ώρα, και κουβεντιάζαμε. Την επομένη με παίρνει τηλέφωνο. Ένιωθε αδιάθετη και πήγε στο νοσοκομείο, όπου της βρήκαν ότι είχε covid.

  Έκανα τεστ, αρνητικό. Καμιά αδιαθεσία. Δεν κόλλησα.

  Γιατί δεν κόλλησα.

  Επειδή πριν κατεβώ στην Κρήτη είχα κάνει το εμβόλιο, είμαι σίγουρος γι’ αυτό (για την ακρίβεια σχεδόν σίγουρος. Ας το γράψω ακόμη άλλη μια φορά, μετά την εμπειρία μου με την παραψυχολογία που υπήρξε το θέμα του πρώτου μου βιβλίου «Παραψυχολογία, μύθος ή πραγματικότητα» οι βεβαιότητές μου δεν φτάνουν ποτέ το 100%, αφήνω ένα παραθυράκι στην αμφιβολία).

  Πόσες άλλες φορές μπορεί να ήλθα σε επαφή με τον covid και δεν κόλλησα, δεν μπορώ να ξέρω.

  Ας τελειώσω πάλι χιουμοριστικά.

  Είμαι εβδομήντα πέντε χρονών. Νομίζω ότι θα φύγω από αυτή τη ζωή πριν προλάβω να βγάλω ουρά εξαιτίας των εμβολίων.

Wednesday, May 21, 2025

Νέος Πυγμαλίων

Νέος Πυγμαλίων

 

Japanese AI beauty

Δεν μπορεί να μην υπάρχει, ή έστω να υπάρξει.

Ένας ΑI creator που φτιάχνει μια πολύ όμορφη κοπέλα και την παρουσιάζει στο facebook, στο Instagram, ή δεν ξέρω πού αλλού, και να την έχει ερωτευθεί.


Ebrahim Forouzesh (1939 - )

 Ebrahim Forouzesh (1939 - )

 


  Ό,τι είναι ο Ebrahim Hatamikia και ο Rasoul Mollagholipour για τις πολεμικές ταινίες είναι ο Ebrahim Forouzesh για τις ταινίες με παιδιά. Οι πέντε από τις οκτώ ταινίες του έχουν σαν κεντρικούς χαρακτήρες παιδιά. 

  «Το Κλειδί» (1987), σε σενάριο Αμπάς Κιαροσταμί, είναι η πρώτη του ταινία.

 Η μητέρα κλείδωσε τα αγοράκι της και το μωρό της στο σπίτι φεύγοντας, νομίζοντας ότι έτσι είναι πιο ασφαλή. Όμως όχι, ξέχασε να κλείσει το μάτι στην κουζίνα, το φαγητό καίγεται, οι ένοικοι στην πολυκατοικία το παίρνουν χαμπάρι, και προσπαθούν να καθοδηγήσουν το αγοράκι πώς να βρει το δεύτερο κλειδί που υπάρχει στο σπίτι για να ανοίξει την πόρτα. Στο τέλος θα τα καταφέρει.

  Στο «Πιθάρι» (1992), δάσκαλος και μαθητές, αγωνίζονται να βρουν τρόπο να φράξουν το ράγισμα του πιθαριού από όπου πίνουν νερό. Ένας που ξέρει είναι απρόθυμος, χρειάζονται και κάποια υλικά που οι χωρικοί είναι δεν έχουν διάθεση να τα προσφέρουν. Στο τέλος όμως καταφτάνει ένα γαϊδουράκι φορτωμένο με ένα καινούριο πιθάρι.

  Ο «Μικρός άνθρωπος» (1998) είναι ένας μαθητής από φτωχή οικογένεια. Βοηθάει τον παππού του κάθε μέρα στο χωράφι με αποτέλεσμα να μένει πίσω στα μαθήματά του. Ο δάσκαλος κάποια στιγμή μαθαίνει το λόγο. Πηγαίνουν στο χωράφι όπου παππούς και εγγονός έχουν καλλιεργήσει καρπούζια. Τοποθετεί μια πινακίδα που πάνω γράφει «άριστα». Τα παιδιά χειροκροτούν. Το παιδί όταν έρχεται βλέπει συγκινημένο την πινακίδα.

  Στα «Παιδιά του πετρελαίου» (2001) βλέπουμε πάλι ένα φτωχόπαιδο. Βάζει στοίχημα να περάσει σαν ακροβάτης πάνω από τις σωλήνες του πετρελαίου που διασχίζουν ένα γκρεμό. Αν πέσει, θα σκοτωθεί. Αν περάσει, θα κερδίσει το στοίχημα και με τα λεφτά που θα πάρει θα πληρώσουν έναν τοκογλύφο για να πάρει η μητέρα του πίσω το γαϊδούρι τους. Το χρειάζεται για να μεταφέρει το πετρέλαιο από τους πετρελαιόλακκους που μαζεύει καθημερινά με άλλες φτωχιές γυναίκες και να το πουλήσει.

  Από τις επόμενες τρεις ταινίες του, μόνο η μια έχει να κάνει με παιδιά, η «A time of love» (2008). Το ανάπηρο παιδί τους το πολυαγαπούν, όμως μετά τη γέννηση του αδελφού του τον περιορίζουν σε ένα δωμάτιο, νομίζοντας ότι αν τον δει ο αδελφός του θα νιώθει άσχημα. Όμως σε ένα πάρτι γενεθλίων ένα παιδί θα τον ανακαλύψει και θα προσπαθήσει να τον βοηθήσει, να τον βγάλει από την απομόνωση.  

  Η ταινία «Hamoon and Darya» είναι μια ιστορία αγάπης, σπάνιες για τον ιρανικό κινηματογράφο. Οι δυο νέοι συναντάνε δυσκολίες, όμως τελικά ο έρωτάς τους δεν ευοδώνεται.

  Στην ταινία «First stone» (2010) ο Χασάν αγοράζει, ο μόνος από το χωριό, μια ταφόπλακα, με αποτέλεσμα η γυναίκα του να παραπονιέται ότι πέταξε τα λεφτά του, καλύτερα να της τα έδινε, ή αφού δεν ήθελε να της τα δώσει, ας αγόραζε και γι’ αυτήν μια ταφόπλακα.

  Στο «Hotchpotch» (2012) o σύζυγος, μετά το θάνατο της γυναίκας του στη γέννα, προσπαθεί να βρει παραμάνα που θα θηλάσει το μωρό.

 

Θεωρία συνομωσίας, καινούρια

 Θεωρία συνομωσίας, καινούρια.

 

  Ό,τι πρόβλημα υγείας σας παρουσιάζεται, οφείλεται στα εμβόλια. Αυτό υποστηρίζουν οι αντιεμβολιαστές.

  Κάνω προχθές το εμβόλιο και αμέσως μετά πηγαίνω στο φίλο μου το Νίκο, τον φαρμακοποιό.

  Κάθισα κανένα μισάωρο, πήρα δυο φάρμακα που ήθελα, και σηκώθηκα να φύγω.

  Ένιωσα ζάλη για δέκατα του δευτερολέπτου.

  Νόμιζα ότι μου είχε πέσει πολύ η πίεση, από το glopir που πήρα πριν πάω για το εμβόλιο, γιατί η πίεσή μου ήταν 15.

  Μετά από κάμποση ώρα αφού έφτασα σπίτι πήρα την πίεσή μου.

  Έλειπαν οι καρδούλες, οι σφίξεις μου κάπου 60.

  Την πήρα τρεις φορές, έψαξα και με το χέρι μου το σφυγμό.

  Ήταν κανονικός.

  Τελικά η ζάλη ήταν από την ανάταξη.

  Είπα να κάνω πλάκα στο φίλο μου τον Νίκο:

  -Είδες το εμβόλιο; Μου επανέφερε τον κανονικό ρυθμό.

  Όχι, δεν είμαι η αντιστροφή των αντιεμβολιαστών.

  Σε ποιους λόγους μπορεί να οφείλεται έχω γράψει αλλού.

Monday, May 19, 2025

Ebrahim Forouzesh, Hamoon and Darya (2008)

 Ebrahim Forouzesh, Hamoon and Darya (2008)

 


  Αφιερωμένο εξαιρετικά, la mulți ani

 

  Ο έρωτας δεν είναι ένα θέμα που θα φιγουράρει στις ιρανικές ταινίες, παρά μόνο κατ’ εξαίρεση, σαν δευτερεύον ή σαν τριτεύον θέμα. Είναι φυσικό, σε μια κουλτούρα που επιτρέπει την πολυγαμία.

  Μια μεγάλη εξαίρεση είναι το κλασικό «Λεϊλά και Ματζνούν» που, αν και έχει αραβικές ρίζες, έγινε διάσημο στην περσική εκδοχή του από τον Nizami Ganjavi (12oς αιώνας). Είναι μια ιστορία Ρωμαίου και Ιουλιέτας τοποθετημένη στην Ανατολή.

  Η ταινία αποτελεί κατά κάποιο τρόπο συνέχεια των ταινιών με παιδιά του Ebrahim Forouzesh που προηγήθηκαν.

  Φίλοι από μικροί, ξαδέλφια μάλιστα, αγαπήθηκαν.

  Τώρα πια είναι έφηβοι.

  Η Ντάρια δεν χορταίνει να ακούει τον Hamoon να παίζει το dotaar του (μουσικό όργανο σαν το δικό μας λαούτο).

  Η ταινία είναι πλημμυρισμένη από τη μουσική του dotaar.

  Ο αδελφός της όμως αντιδρά σ’ αυτό το αίσθημα. Θα σπάσει το dotaar του και την ίδια θα την φυλακίσει στο σπίτι. Προτιμά έναν πλούσιο γαμπρό. Όμορφη η Ντάρια (όπως και η…) είναι περιζήτητη σαν νύφη.

  Η μητέρα του αντιδρά στις ακρότητές του. Εφόσον ζει ακόμη, αυτή έχει τον τελευταίο λόγο, όταν πεθάνει μπορεί να αποφασίζει αυτός για την αδελφή του.

  Ο Hamoon πηγαίνει σε ένα θείο του που έχει αποστακτήριο τριανταφύλλων. Καθώς είναι δουλευταράς, ο θείος του τον θέλει για γαμπρό του. Όμως αυτός σκέφτεται την Ντάρια και γυρνάει στο χωριό του· για να τη βρει του θανατά.

  Μα τι έχει;

  Ο γιατρός έδωσε φάρμακα, μα δεν της κάνουν τίποτα.

  Να ρωτήσουμε την πρακτική.

  Και στη συνέχεια η ταινία γίνεται παραμύθι.

  Η πρακτική τούς λέει να βρουν ένα ψαράκι σε μια λιμνούλα, που βρίσκεται μακριά όμως, πρέπει να διασχίσουν την έρημο, η οποία είναι πολύ επικίνδυνη. Το ψάρι αυτό πρέπει να το φάει η Ντάρια ζωντανό.

  Μου θύμισε το μύθο του Άσπρου Φιδιού, όπου η Bai Suzhen πηγαίνει σε ένα μακρινό βουνό, ολότελα επικίνδυνο, για να βρει το βότανο που θα επαναφέρει στη ζωή τον αγαπημένο της.

  Θα πάνε ξεχωριστά ο Hamoon και ξεχωριστά ο αδελφός της με τους φίλους του, οι οποίοι όμως θα τον εγκαταλείψουν όταν βλέπουν πόσο επικίνδυνο είναι το πέρασμα της ερήμου.

  Ένα μεγάλο μέρος της ταινίας είναι η διαδρομή μέσα στην έρημο. Σκορπιοί και φίδια είναι η μόνιμη απειλή, σε λίγο όμως θα αντιμετωπίσουν και τη δίψα, καθώς τους τελειώνει το νερό. Μου θύμισε πολύ την ταινία «Water, wind, dust» (1989) του Amir Naderi.

  Ο Hamoon τον βρίσκει ξαπλωμένο στην άμμο της ερήμου, ολότελα εξαντλημένο. Θα τον συνεφέρει δίνοντάς του νερό, και θα προχωρήσουν μαζί για τη λίμνη.

  Μαζεύουν ψαράκια, τα βάζουν καθένας στη γυάλα του.

  Θα πέσουν αναίσθητοι λίγο πριν φτάσουν στο χωριό. Ο αδελφός όλο διψάει, πίνει νερό, μόνο ένα ψαράκι θα επιβιώσει.

  Τους βρίσκουν οι χωριανοί.

  Η Ντάρια σώζεται.

  Όμως δεν υπάρχει happy end.

  Χωρίς να συμβαίνει κατά το εικός και το αναγκαίο, ο Hamoon σηκώνεται και φεύγει, παρόλο που έχει πια συμφιλιωθεί με τον αδελφό της, δεν θα είχε αντίρρηση για το γάμο τους.

  Γιατί αυτό;

  Μήπως, ακολουθώντας τα ίχνη της Λεϊλά και του Ματζνούν, δεν πρέπει το τέλος να είναι happy;

  Όπως και να έχει, έτσι τελειώνει η ταινία.

 


Sunday, May 18, 2025

Dariush Mehrjui, The school we went to (1980)

 Dariush Mehrjui, The school we went to (1980)


 


  Η ταινία έχει σαν θέμα την εξέγερση των μαθητών εναντίον ενός καταπιεστικού διευθυντή. Κεντρικό πρόσωπο είναι ο μαθητής Kaveh Kamali.

  Είναι ταλαντούχος στο γράψιμο. Μάλιστα το κείμενό του για την καταπίεση που υφίστανται είναι εξαιρετικό, έτσι αποφαίνεται ο καθηγητής που είναι υπεύθυνος για τις αναρτήσεις στην «εφημερίδα του τοίχου» των μαθητών.

  Φυσικά θα πρέπει να αντιμετωπίσουν την οργή του. Όμως έχουν συμπαράσταση από αρκετούς άλλους καθηγητές, καθώς και από τον βιβλιοθηκάριο.

  Θα κερδίσουν τη μάχη.

  Δεν θα τους περιορίζουν πια στην πίσω αυλή, την αυλή των μη προνομιούχων, σε αντίθεση με την μπροστινή αυλή, όπου συναθροίζονται οι μαθητές που έχουν την εύνοια του διευθυντή.

  Και θα ανεβάσουν τελικά σε θεατρική παράσταση τη ζωή ενός μυθικού ήρωα, την οποία ο διευθυντής είχε απαγορεύσει. Σκηνές της είχαμε δει σαν φαντασίωση του Καβέ, με τον ίδιο τον διευθυντή να έχει ένα ρόλο, ανάλογο με το ρόλο που έχει στο σχολείο.

  Η ταινία είχε αλληγορικό χαρακτήρα, για το καταπιεστικό καθεστώς του Σάχη.

  Μα μήπως το καθεστώς Χομεϊνί ήταν λιγότερο καταπιεστικό; Μια κοσμική δικτατορία αντικαταστάθηκε από μια ισλαμική δικτατορία. Αυτό δεν διέφυγε της προσοχής του καθεστώτος, και η ταινία έκανε δέκα χρόνια να προβληθεί. Όταν γυρίστηκε, οι μοτζαχεντίν ήταν μια υπολογίσιμη επαναστατική δύναμη, και ο πόλεμος με το Ιράκ μόλις είχε αρχίσει. Η προβολή της ταινίας συνέπεσε με το τέλος του και το θάνατο του Χομεϊνί.